به گزارش قدس آنلاین، امسال  از میان 106 فیلم متقاضی حضور در جشنواره فیلم فجر 51 فیلم اولی حضور داشتند که در نهایت ۲۲ فیلم در بخش سودای سیمرغ، ۱۲ فیلم در بخش نگاه نو و ۴ فیلم در بخش انیمیشن با یکدیگر رقابت کردند. علاوه بر حضور پرشور فیلم اولی ها در این دوره اما شیوه انتخاب و نوع داوری ها باعث شد که صدای اعتراض عده ای از فیلمسازان بلند شود. سازندگان فیلم های «بی بدن» و «آپاراتچی» نسبت به عدم حضور فیلمشان در بخش سودای سیمرغ، اعتراض داشتند و آن را کم اعتنایی به فیلم اولی ها تلقی کردند.

کاظم دانشی، فیلمنامه نویس «بی بدن» نسبت به راه نیافتن فیلمش در بخش سودای سیمرغ گفته بود شبی که قرار بود این فیلم در میان فیلم اولی‌ها باشد ‌خواستیم فیلم را از جشنواره خارج کنیم ولی گفتند سوار کشتی شده‌اید و نمی‌توانید خارج شوید. هرچه گفتیم سال آینده سوار کشتی می‌شویم، گفتند نه، کشتی سوراخ می‌شود!

قربانعلی طاهرفر کارگردان فیلم «آپاراتچی» هم عنوانِ «فیلم‌اولی» را از چالش‌های اساسی برای کارگردان‌هایی دانست که اولین فیلم خود را می‌سازند و گفته بود: وقتی این عنوان به کارنامه کارگردانی مهر می‌خورد که می خواهد اولین فیلم‌اش را بسازد تعابیری ناخواسته در ذهن ها ایجاد می‌شود و فکر می‌کنند با ناپختگی‌هایی در کارگردانی مواجه می‌شوند. ضمن اینکه با بودجه‌های کلانی که برای ساخت یک فیلم مورد نیاز است، اعتماد به فیلم‌اولی سخت است و ریسک بالایی می‌طلبد.

با این وجود، بسیاری از فیلم اولی های این دوره از جشنواره با حمایت های ارگانی ساخته شدند و فیلم های قابل قبولی هم بودند.

* دفاع از تقسیم بندی ها

سودای سیمرغ برای فیلم اولی ها مهم است چرا که حضور در این بخش برایشان گذر از یک مرحله داوری دیگر به شمار می رود. از سوی دیگر حضور یک فیلم در بخش سودای سیمرغ باعث می‌شود تمام عوامل آن فیلم داوری شوند یعنی فیلم‌هایی که در سودای سیمرغ نبوده‌اند، نه موزیک، نه تدوین، نه بازی‌ها، نه جلوه‌های ویژه و نه هیچ کدام از شاخه‌های دیگرشان مورد قضاوت قرار نمی‌گیرند.

در فجر چهل‌و دوم همه دعواها بر سر فیلم‌هایی بود که به سودای سیمرغ نیامدند اما حواشی پیرامون نبودن «بی‌بدن» بیشتر شد و با وجود اینکه وزیر ارشاد هم به ماجرا ورود کرد و قول داد که این فیلم در بخش اصلی داوری می شود اما دبیرجشنواره، زیر بارنرفت و از تقسیم بندی فیلم ها توسط هیئت انتخاب جشنواره در دو دسته سودای سیمرغ و نگاه نو حمایت کرد. از میان 12 فیلم اولی در این دوره از جشنواره تنها 4 فیلم‌ «پرویز خان»، «مجنون» و «تمساح‌خونی»، «نپتون» به بخش سودای سیمرغ راه یافتند.

با وجود اینکه در فهرست فیلم اولی‌ها چند اثر قابل تأمل دیگر هم بودند که جایشان در بخش سودای سیمرغ خالی بود اما محمدرضا عباسیان، یکی از اعضای هیئت انتخاب، این اعتراض را ناحق دانسته و تاکید کرده بود که آیین نامه جشنواره اعلام می شود و فیلمسازان بعد از خواندن شرایط، فیملشان را به دبیرخانه ارسال می کنند پس باید به قواعد زمین بازی احترام بگذارند.

به گفته او، برخلاف سال گذشته که همه فیلم ها در بخش داوری سودای سیمرغ حضور داشتند ولی امسال بخش «نگاه نو» به عنوان بخشی مجزا برای انتخاب بهترین کارگردان اولی به جشنواره اضافه شدو از میان 12 فیلم اولی در بخش «نگاه نو» با توجه به محدودیت فیلم های بخش سودای سیمرغ 4 فیلم از این فهرست به بخش رقابت اصلی راه یافتند.

اگرچه تعدادی از فیلم های «نگاه نو» از سوی مخاطبان و منتقدان بهتر از فیلم های «سودای سیمرغ» ارزیابی و امتیازدهی شدند اما به گفته عباسیان، این نظر هیئت انتخاب جشنواره بوده است.

* اهمیت توجه به نسل جدید فیلمسازان

رضا درستکار، منتقد سینمایی که عضو هیئت انتخاب سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر بوده با بیان اینکه فیلم های این دوره از جشنواره را ندیده است، دلیل آن را نگاه سیاست زده دبیر و هیئت انتخاب این دوره دانسته و به خبرنگار ما می گوید: متاسفانه امسال فیلم های سفارشی و تبلیغاتی پرشماری در جشنواره حضور داشتند که دغدغه بازگشت سرمایه ندارند و شکست آنها در گیشه محتمل است.

او اضافه می کند: تلاش ما در برگزاری ادوار گذشته جشنواره فیلم فجر این بود که منطبق با استانداردها و اصول جشنواره های جهانی باشد ولی چقدر جشنواره فیلم فجر در سالهای اخیر با استانداردهای جهانی مطابقت داشته است؟ حتی دبیر و وزیر هم در انتخاب فیلم ها دخالت داشتند!

این منتقد سینمایی با بیان اینکه هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر باید افرادی دارای درجه علمی و اعتبار اجتماعی باشند، خاطرنشان می کند: چقدر باندبازی و ارتباطات در انتصاب هیئت انتخاب این دوره از جشنواره دخالت داشته است؟ متاسفانه در اکوسیستم جشنواره فیلم فجر دست می برند به همین دلیل شکل برگزاری جشنواره مورد انتقاد و اعتراض اهالی سینما و سینمادوستان است.

درستکار یادآور می شود: من سالها در مجله فیلم، قلم زدم و سالی نبوده که جشنواره را دنبال نکنم یا فیلم ها را نبینم ولی این دو سال چه اتفاقی در برگزاری جشنواره فیلم فجر رخ داده که دیگر تمایلی برای تماشای فیلم ها نداریم؟ حتی اگر جناحی و حزبی هم کار می کنند، لاقل بهترین افراد جناح خودشان را وارد ماجرا کنند نه اینکه آنها را هم کنار بگذارند.

او درباره اینکه رویه کم اعتنایی به فیلم اولی ها چه تاثیری در تمایل فیلمسازان جوان برای حضور در دوره های بعدی جشنواره دارد؟ می گوید: بارها رهبری در سخنانشان به اهمیت جوانگرایی اشاره داشته اند ولی مدیران در عمل جور دیگری رفتار می کنند. هیئت انتخاب این دوره با دیدگاه های فسیل شده دست به انتخاب آثار زدند در حالیکه نسل جدید و جوان در تمام جهان رهبران فکری جوامع هستند.

وی تاکید می کند: باید به نسل جوان اهمیت داد چون هم با استعداد و باانگیزه هستند و هم مناسبات مافیایی قدیمی ها را ندارند که وامدار از هم باشند. نسل جدید، سینما را بهترمی فهمد، میزانسن را می شناسد، با مفاهیم و مبانی جدید سینمای جهان آشناست و نگاه زیباتر و بهتری به جهان دارد، باید از ظرفیت آنها در سینمای ایران بهره برد.